समानार्थी शब्द

समानार्थी शब्द 

-------------------------

 अभिनेता = नट

अपराध = गुन्हा

अग्नी = पावक, वन्ही, आग

अत्याचार = अन्याय, जुलूम

अचल = स्थिर, शांत

अपाय = इजा, त्रास

अमृत = पियूष, सुधा

अवचित = एकदम, अचानक

अवर्षण = दुष्काळ

अविरत = सतत, अखंड

अनर्थ = संकट

अरण्य = वन, जंगल, रान

अहंकार = गर्व, घमेंड

आई = माता, जननी, जन्मदात्री

आरसा = दर्पण

आकाश = गगन, नभ, अंबर

आयुष्य = जीवन

आनंद = मोद, हर्ष

आश्चर्य = नवल अचंबा

आज्ञा = आदेश, हुकुम

आपत्ती = संकट

आसन = बैठक

आस = इच्छा

आसक्ती = लोभ हव्यास

अंग = शरीर, काया.

अंगार = निखारा

अंत = शेवट

अंतरीक्ष = आकाश

इहलोक = मृत्युलोक

इशारा = सूचना, खूण

इंद्र = देवेंद्र

उणीव = कमतरता, न्यूनता

उपवन = बगीचा, बाग, उद्यान

उदर = पोट

उदास = खिन्न

उत्कर्ष = भरभराट 

उपद्रव = त्रास, छळ

ऊर्जा = शक्ती

एकजूट = एक्य, एकता

ऐश्वर्य = श्रीमंती

औक्षण = ओवाळणे

कष्ट = मेहनत

करमणूक = मनोरंजन

कट = कारस्थान

कटी = कंबर

कठोर = निर्दयी

कनक = सोने

कमळ = पंकज, अंबुज, पदम, सरोज

कपाळ = ललाट, मस्तक

काठ = तीर, किनारा

कान = कर्ण, श्रवण

कावळा = काक, एकाक्ष

काष्ट = लाकूड 

किल्ला = गड, तट, दुर्ग

किमया = जादू, चमत्कार

कुटी = झोपडी

कृपण = कंजूस

कृश = बारीक, हडकुळा

खडक = दगळ, पाषाण

खटाटोप = धडपड, प्रयत्न

खग = पक्षी, विहंग

खडग = तलवार

खेडे = गाव, ग्राम

खंत = दुःख

ख्याती = प्रसिद्धी, कीर्ती

गवई = गायक

ग्रंथ = पुस्तक

गनीम = शत्रु

गणपती = गजानन, विनायक, एकदंत, लंबोदर

गरुड = खगेंद्र

गृहिणी = घरधनीन

गाणे = गीत

गाय = गोमाता, धेनु

गोष्ट = कथा, कहाणी

गौरव = सत्कार

गंध = वास, परिमळ

घर = सदन, गृह, निवास, भवन

घोडा = अश्व, हय, वारू

चेहरा = तोंड, मुख

चौफेर = चहूकडे, सर्वत्र

चंद्र = शशी, सोम, इंदू, सुधांशू

चांदणे = कौमुदी, चंद्रिका

छडा = तपास

छंद = नाद, आवड

छिद्र = भोक

जरा = म्हातारपण 

जयघोष = जयजयकार

जिन्नस = पदार्थ

जिव्हाळा = माया, प्रेम, ममता 

जीर्ण = जुने

ज्येष्ठ = मोठा, वरिष्ठ

झाड = वृक्ष, तरु

झुंबड = गर्दी, रीघ

झुंज = लढा, संग्राम

झेंडा = ध्वज, पताका

झोका = हिंदोळा

टंचाई = कमतरता

ठसा = खूण

ठग = लुटारू

ठक = लबाड

ठेकेदार = कंत्राटदार

डोके = मस्तक

डोंगर = पर्वत

डोळे = चक्षु, अक्ष, नयन

ढग = मेघ, जलद, पयोद

ढीग = रास

तलाव = कासार, सारास, तळे

तरुण = जवान, युवक

तरु = झाड, वृक्ष

तारे = तारका, चांदण्या

तारु = जहाज, गलबत

तिमिर = काळोख

तृषा = लालसा

तृण = गवत

तुरुंग = कारागृह, कैदखाना 

थंड = शीतल, गार

थवा = समुदाय, घोळका

दंत = दात

दंडवत = नमस्कार

दास = नोकर, चाकर

दानव = राक्षस, दैत्य, असुर

दारा = बायको, पत्नी

दागिना = अलंकार, आभूषण

दिन = दिवस

दीन = गरीब

दुजा = दुसरा 

दुनिया = जग

दुर्दशा = दुरावस्था

दुर्धर = कठीण

देव = ईश्वर, परमेश्वर

दैन्य = दारिद्र्य

धरती = धरणी, पृथ्वी, वसुंधरा

धवल = पांढरे 

धनुष्य = चाप, कोंदड

धन = पैसा, संपत्ती

नगर = शहर, पुरी

नजराणा = भेट, उपहार

नवनीत = लोणी

नदी = सरिता, जीवनदायिनी

नृप = राजा

नाथ = धनी, स्वामी

नारळ = श्रीफळ

निर्जन= ओसाड

निर्झर = झरा

निर्मळ = स्वच्छ

नीच = तुच्छ

नेता = नायक, पुढारी

नौदल = आरमार

पशु = प्राणी, जनावर

पती = नवरा

पर्वत = नग, अचल

परिमल = सुवास, सुगंध

पाणी = जल, जीवन, वारी, नीर

पारंगत = निपुण 

पान = पत्र, पर्ण

पोपट = राघू, रावा, शुक

पंक = चिखल

पंक्ती = रांग, ओळ

पंडित = शास्त्री, विद्वान

प्रकाश = उजेड, तेज

प्रजा = लोक, रयत

प्रपंच = संसार

प्रतीक = चिन्ह 

प्रताप = पराक्रम, शौर्य

प्राचीन = पुरातन, पूर्वीचा

प्रातः काळ = सकाळ, उषा

प्रेम = माया, लोभ, स्नेह

फुल = पुष्प, सुमन 

बहर = हंगाम, सुगी

बक = बगळा

बाप = वडील, पिता, जन्मदाता

बांधेसूद = रेखीव, सुडौल

बेढब = बेडौल

बैल = वृषभ, पोळ, खोड

बंधन = निर्बंध, मर्यादा

बंधू = भाऊ, भ्राता

ब्रीद = बाणा, प्रतिज्ञा

भगिनी = बहीण 

भरवसा = विश्वास

भार = ओझे

भान = शुद्ध, जागृती

भाऊबंद = नातेवाईक, संगेसोयरे 

भुंगा = भ्रमर, भृंग

भू = जमीन, धरा, भूमी

भेद = फरक, भिन्नता

भेकड = भित्रा, भ्याड

महिमा = महात्म्य, थोरवी, मोठेपणा

मनसुबा = बेत, विचार

मकरंद = मध

मलूल = निस्तेज 

मंदिर = देऊळ

मयुर = मोर

मत्सर = द्वेष, असूया

मार्ग = रस्ता, वाट, पथ, सडक

मानव = मनुष्य, माणूस, नर

मासा = मीन, मत्स्य

मित्र = सवंगडी, दोस्त, साथीदार

मुलामा = लेप

मुलगा = सुत, पुत्र, लेक

मुलगी = लेक, पुत्री, कन्या, सुता

मूषक = उंदीर

मेष = मेंढा

मोहिनी = भुरळ

मौज = मजा, गम्मत

मंगल = पवित्र 

याचक = भिकारी

यातना = दुःख, वेदना

यान = अंतराळवाहन

युवती = मुलगी, तरुणी

रात्र = रजनी, निशा, रात

रुक्ष = कोरडे, निरस

रोष = राग

रंक = गरीब

लढा = लढाई, संघर्ष

लाज = शरम, लज्जा

लाडका = आवडता

लावण्य = सौंदर्य

वर = नवरा, पती

वंदन = नमस्कार, प्रणाम, नमन

वर्षा = पाऊस, पावसाळा

वचक = धाक, दरारा

वत्स = वासरू, बालक

वारा = हवा, पवन, वायू

वासना = इच्छा

वाली = रक्षणकर्ता

वायदा = करार

विलंब = उशीर

विमल = निष्कलंक, निर्मळ

विवंचना = काळजी, चिंता

विद्रूप = कुरूप

विनय = नम्रता

विस्तृत = विशाल, विस्तीर्ण

विस्मय = आश्चर्य, नवल

विलग = वेगळे, सुटे, अलग

विषण्ण = खिन्न, कष्टी

वीज = चपला, चंचला, बिजली, तडिता

वेश = पोषक

व्यथा = दुःख

व्रण = खूण,

व्याकुळ = दुःखी, कासावीस

शव = प्रेत 

शक्ती = बळ, जोर, ताकत

शर = बाण, तीर

शत्रू = अरी, रिपु

शेज = बिछाना, अंथरूण

शिकारी = पारधी

शिक्षक = गुरुजी, गुरु, मास्तर

शीघ्र = जलद

शीपा = थकवा

शिकस्त = पराकाष्टा

सज्जन = संत 

समाधान = आनंद, संतोष

समुद्र = सागर 

सिंधू = समय 

साप = सर्प, भुजंग

सहार = नाश, विनाश, सर्वनाश 

स्वच्छ = निर्मळ, साफ स्तुती 

प्रशंसा = कौतुक 

साधू = संन्यासी 

साथ = सोबत, संगत

सुगम = सुलभ, सोपा 

सुरेल = गोड

सुंदर = सुरेख, छान

सीमा = वेस, मर्यादा 

सेवक = दास, नोकर 

सैन्य = दल, फौज

संघ = गट

संदेश = निरोप 

संशोधक = शास्त्रज्ञ

स्वामी = मालक 

संकल्प = बेत, मनसुबा

स्वेद = घाम

सुर्य = दिनकर, प्रभाकर, रवी, भास्कर, आदित्य

संग्राम = युद्ध 

संशय = शंका

सिंह = वनराज, केसरी

स्त्री = महिला, वनिता, कामिनी

हताश = निराश 

हरीण = मृग, सारंग

हत्ती = गज, कुंजर

हिम = बर्फ

हिम्मत = धैर्य

हुशार = चतुर

होडी = नाव, जहाज, नौका

क्षत = जखम, व्रण  

क्षमा = माफी

क्षय = झीज

क्षीण = अशक्त

क्षिर = दूध

क्षुधा = भूक

क्षेम = कल्याण, हित

क्षोभ = क्रोध